11 tiêu chí dạy con ở lứa tuổi mầm non và tiểu học
Dạy con ở mỗi lứa tuổi có những khó khăn riêng nhưng đều đòi hỏi chúng ta phải có những tiêu chí để kiên trì tuân theo trong giáo dục.
1. Không vội vàng. Giục tốc bất đạt. Đằng nào con cũng sẽ học đủ thứ. Nhiều món, con sẽ học sau. Vì thế, nếu chưa tới thời điểm cần dạy thì cất đi. Đằng nào ép chín non thì quả cũng không ngọt.
2. Lượt qua các mục tiêu xem cái nào quan trọng thì làm trước. Trong các món quan trọng lại chọn cái nào dễ làm trước, khó làm sau. Với tuổi mầm non, chú trọng kĩ năng sống là điều cần nhớ. Vì thế, cần phải luôn trong tư thế dạy con món đó. Được bao nhiêu, tốt bấy nhiêu. Trong kĩ năng sống thì kĩ năng thoát hiểm là số 1, dạy trước. Món tự chăm sóc bản thân cơ bản cũng quá quan trọng, tập trung thôi.
3. Trong quá trình dạy dỗ, nếu các cha mẹ thiếu hiểu biết về tâm sinh lý trẻ thì có thể đo mức độ hiểu biết của con bằng thái độ tiếp nhận. Nếu con lơ ngơ như bò đội nón dù đã giảng 2 lần nghĩa là con chưa đủ khả năng hiểu. Nếu con chả hứng thú gì, cứ bỏ đó đi chơi thì có lẽ phương pháp chưa hấp dẫn, tham khảo chuyên gia lập tức.
4. Dạy con tức là hướng dẫn con từ từ chứ không phải là giảng đạo nhé. Vì thế, tốt nhất là làm mẫu và khích bác con làm theo chứ cứ định nghĩa, tính chất, quy luật…thì con chạy mất dép là đúng rùi. (Là tớ, tớ cũng chạy).
5. Bắt đầu dạy tiểu học lập kế hoạch bằng việc cân đối chơi và học. Vì sau này còn dạy con dồn sức học cho kì thi, cho những đợt gay cấn nên trong cấp tiểu học, cần thiết phải hướng dẫn con cân đối thời gian chơi và học thật rõ ràng. Thời gian chơi của lớp 1 phải nhiều nhất. Lớp 2, 3, 4, 5 giảm dần nhưng đừng giảm sốc quá mà con sợ, chạy mất dép. Nói chung, vẫn quán triệt tinh thần chơi nhiều hơn học (trừ thời gian ở lớp).
6. Tiếng Việt khó phết, để con học tốt rất tốn công sức. Sách vở mua cho con không đủ, phải cùng con tìm hiểu và khám phá. Nếu có từ Hán Việt căng quá thì cùng nhau tra từ điển. Nghĩa là cùng con khám phá một cách ngang hàng chứ không phải chỉ tay năm ngón.
7. Tôn trọng con tối đa. Luôn hỏi ý kiến con về mọi thứ. Nếu cha mẹ muốn quyết định thứ gì theo ý mình thì hãy cho con lựa chọn vài ba món mà trong đó món cha mẹ thích là món nhiều lợi ích và ít rủi ro nhất. Yên tâm đi, con sẽ vô cùng khôn ngoan chọn nó ngay (trúng kế).
8. Tôn trọng lý lẽ và các dẫn chứng khoa học. Không áp đặt suy nghĩ của bố mẹ vào đầu con cái. Nếu cha mẹ gây áp lực kiểu: Bố bảo phải nghe thì đến khi nó phát hiện ra 1 món gì đó bố sai thì… ôi thôi, đừng mong nó tin bố lấy 1 phân nhé.
9. Thưởng phạt phân minh và công bằng với mọi người trong gia đình. Nếu không có những trường hợp ngoại lệ thì luật gia đình sẽ được đảm bảo và đạo đức con trẻ sẽ tiến triển ổn thỏa.
10. Cha mẹ luôn phải cố gắng làm gương cho con cái. Tuy nhiên, luôn nói với con, cha mẹ là con người nên cũng có nhiều cái sai sót, con thông cảm. Đừng cố gắng bao biện hay bảo thủ với sai lầm của mình, con sẽ học món đó rất nhanh đấy.
11. Nói đi đôi với làm. Nếu các cha mẹ tiền hậu bất nhất thì chẳng thay đổi được con đâu. Vì thế, hứa tối thiểu, làm tối đa, không làm không hứa nhé.
Các cha mẹ dạy con với tiêu chí này thì sẽ thấy mọi việc dễ dàng và hiệu quả hơn. Từng mục tiêu sẽ có các mẹo vặt khác nhau để thực hiện. Còn nói chung tổng thể ta cần 11 tiêu chí này.
Ở mỗi độ tuổi khác nhau phương pháp giáo dục trẻ lại có sự khác biệt. Vì thế muốn nuôi dạy trẻ tốt các bậc phụ huynh hãy thật kiên trì và thông cảm với trẻ. Chúc quí phụ huynh thành công !
Nguồn: TS Vũ Thu Hương.