Trường Toán Online MATHX
Nếu số liệu quá khớp thì sao ???
Những kẻ gian lận không chỉ hoạt động trong lĩnh vực kinh doanh. Các con số có thể bị “xào xáo trong rất nhiều lĩnh vực, đặc biệt là khoa học. Các nhà khoa học luôn chịu áp lực trong việc phải đưa ra kết quả có thể giúp họ, hoặc nhà tài trợ của họ, trả lời những câu hỏi được đặt ra ban đầu. Đó thường là những phát hiện gây chấn động, cụ thể như phát minh ra một loại thuốc kỳ diệu. Sự cảm dỗ của việc tác động lên số liêu thống, kè theo hướng có lợi cho mình đôi khi đã vượt lên trên tất cả.
Đây không chỉ là một hiện tượng mới xây ra gần đây. Vào những năm 1950, nhà tâm lý học Cyril Burt đang tìm cách xác định xem gen hay giáo dục mới là yếu tố quyết định trong sự phát triển của thị tuệ. Nói theo ngôn ngữ hiện đại thì ông đã tìm cách kiếm nghiệm ảnh hưởng của tự nhiên so với nuội dưỡng. Để thực hiện việc này, ông quan sát các cập song sinh cùng trứng bị chia tách từ khi còn bé, tôi so sánh kết quả các bài kiếm tra trí tuệ của họ. Vì cùng trứng nên những người này có cùng gen, tuy nhiên họ được nuôi nấng trong những môi trường rất khác biệt. Để so sánh, ông cũng lập ra một nhóm những cặp song sinh khác trứng nhưng được sống cùng nhau từ bé. Những người này có gen khác nhau nhưng được nuôi dưỡng trong môi trường hau như không có sự khác biệt.
Phương pháp thống kế mà Burt sử dụng để xem xét các nhóm trên có liên quan rất nhiều đến khái niệm hệ số tương quan. Đây là một số liệu thống kê cho biết mức độ liên hệ giữa hai đại lượng khi giá trị của chúng thay đổi. Ví dụ, tương quan giữa nhiệt độ ngoài trời và mức độ tiêu thụ kem có thể là khá cao - khi trời nóng, rất nhiều người mua kem, còn khi trời lạnh số người này lại rất ít. Tuy nhiên, giữa lượng kem bán đưoc và số trẻ em ra đời tại Liverpool trong một ngày cụ thể lại có thể có mối tương quan bằng 0. Hai số liệu thống kê này là hoàn toàn độc lập với nhau.
Trong trường hợp của cặp song sinh, nếu gen là yếu tố ảnh hưởng chính đến trí tuệ thì kết quả mà Burt thu được sẽ là cặp song sinh cùng trứng bị chia tách sẽ có mức độ tương quan cao trong kết quả kiểm tra IQ. Nói cách khác, nếu tự nhiên quyết định khả năng trí tuệ của con người thì việc sống trong môi trường nào, học tập ở đâu sẽ không ảnh hưởng nhiều đến mức độ sáng dạ của mỗi chúng ta. Tuy nhiên, nếu yếu tố nuôi dưỡng quan trọng hơn thì cặp song sinh khác trứng sống cùng một nhà sẽ có mức độ tương quan lớn hơn. Kết quả mà Burt thu được cho thấy cập song sinh cùng trứng bị chia tách có mức độ tương quan lớn hơn. Kết quả cụ thế là 0,771, trên giá trị lớn nhất có thể là 1. Đây là một con số khá lớn và cũng là một bằng chứng đáng tin cậy cho thấy gen là yếu tố gây ảnh hưởng nhiều nhất đến khả năng trí tuệ của con người.
Tuy nhiên, điều khiến người ta nghi ngo là trong một thí nghiệm Burt thực hiện sau này, củng cố cho kết luận của ông, một lån nữa ông tinh ra múc độ tương quan của cặp song sinh cùng trứng là 0,771. Tất nhiên đây có thể là trùng hợp, nhưng các điều tra viên không nghĩ vậy. Các kết quả khoa học luôn luôn có một mức độ dao động ngẫu nhiên nào đó về giá trị, và xác suất có được một kết quả giống nhau đến ba chữ số sau dấu phẩy là nhỏ hơn 1%. Dựa vào điều này và một vài yếu tố khác, năm năm sau ngày mất của mình, Cyril Burt đã bị Hội Tâm lý học Anh quốc kết tội giả mạo kết quả nghiên cứu. Tới tận thời điểm này, người ta vẫn chưa chắc chắn được kết luận đó có công minh không, nhưng rõ ràng nó đã cho ta thấy, nếu muốn giả mạo một kết quả nào đó, ta không nên quá nhất quán.
Ai là người để lộ thông tin cho báo chí?
Một dạng gian lận khác là ẩn danh để lộ tài liệu mật cho báo chí. Hành vi này sẽ gây ra phiền hà lớn cho tác giá của những tài liệu này, ít nhất là khi họ không phái người đa để lộ thông tín.
Để truy lũng nguồn gốc rò ri thông tin, vào nam trước một công ty phân mêm đã phát minh ra một phương pháp rất khéo léo để dán nhân tài liệu. Khi bản gốc được in ra và phân phát, mỗi văn bán dều có bề ngoài giống nhau. Nhờ đó, kẻ làm rò rỉ thông tin có thể tự tin rằng tài liệu sẽ được chuyển đi mà không ai biết danh tính của thủ phạm. Tuy nhiên, phân mềm xứ k van bán đã được chỉnh sửa sao cho ở dòng cuối cùng của một trang, khoáng cách giữa một số từ là khác nhau trên các bản khác nhau. Ví dụ bản in đầu tiên có nội dung:
Điều này gân như chắc chấn sẽ dẫn đến tình trạng thất nghiệp gia tăng.
Bản in thứ hai có nội dung:
Điều này gân như chắc chắn sẽ dẫn đến tình trạng thái nghiệp gia tăng.
Hai câu này có vẻ giống hệt nhau, nhưng nếu kiểm tra kĩ hon, ta sẽ thấy rằng ở bản in thứ nhất khoảng cách giữa như và chắc chắn lớn hơn khoảng cách giữa những từ khác, trong khi ở bản in thứ hai, đó là khoảng cách giữa chắc chắn và sẽ. Các khoảng cách đã được sử dụng như một loại mật mã bí mật và duy nhất để xác định người nhận văn bản. Trên thực tế, đây là một dạng mà nhị phân. Hai cầu trên có 15 từ và 14 khoảng cách giữa các từ này. Nếu khoảng cách bình thường tương ứng và số 0 thì khoảng cách gấp đôi bình thường tương ứng Với số 1. Theo đó, câu thứ nhất sẽ có ma là:
000100.00000000
Và câu thứ hai có mã là:
00000100.000000
Sử dụng một dãy gồm 14 số 0 hoặc số 1, ta sẽ có tổng cộng 16.384 hoán vị từ một câu đơn giản - khá đủ để mỗi người trong danh sách phân phối tài liệu có được một mã số riêng.
Nếu có thể thu hồi lại tài liệu bị tuồn cho báo chí thì ta có thể ngay lập tức lần ra được nguồn rò rỉ thông tin. Ai mà biết qua ngân ấy năm ta đã nhận được bao nhiêu văn bản mã hóa theo cách này?
(Còn tiếp)
Nó có phải là đồ giả ???_Khả năng gặp được một nửa hoàn hảo của mình là bao nhiêu ?_